ในบรรดาแมวไทยทั้งหมด มีเพียงแมวพันธุ์ขาวมณีเท่านั้นที่ไม่ได้ปรากฏอยู่ในตำราดูแมวไทยโบราณ
ว่ากันว่าตำราดูแมวไทยโบราณ ซึ่งในปัจจุบันมีอยู่หลายเล่ม ทั้งแบบสมุดข่อยที่ถูกเก็บรักษาไว้ที่หอสมุดแห่งชาติและตำราดูแมวไทยของทางวัดอนงค์คารามนั้น ล้วนแต่ถูกเขียนขึ้นหรือสืบทอดจากองค์ความรู้ในสมัยอยุธยาทั้งสิ้น ดังนั้นจึงไม่แปลกที่ไม่มีการบันทึกแมวขาวมณีไว้ นั่นเป็นเพราะว่าแมวไทยขาวมณีเพิ่งปรากฏขึ้นในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้นนั่นเอง
มีการคาดเดาว่าแมวขาวมณีน่าจะมีจุดเริ่มต้นจากแมวสีขาวที่ชาวจีนเลี้ยงไว้จับหนูบนเรือสำเภาที่มาติดต่อค้าขายกับประเทศไทย ด้วยความที่มีสีขาวทั้งตัวจึงเป็นที่ชื่นชอบของคนไทย เนื่องจากสีขาวเป็นสีที่คนไทยเชื่อว่าเป็นสีมงคลและบริสุทธิ์ ทำให้แมวขาวมณีจึงเริ่มเป็นที่นิยมเลี้ยงและแพร่หลายสืบมา
แมวขาวมณีเป็นที่ทรงโปรดของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) เป็นอันมาก พระองค์ทรงรับสั่งให้ส่งเสริมการเลี้ยงแมวพันธุ์นี้ในพระราชวัง และในหมู่เชื้อพระวงศ์และข้าราชบริพารเป็นอันมาก
จุดเด่นของแมวพันธุ์นี้มีอยู่สองประการ อย่างแรกคือขนสีขาวทั้งตัว อีกจุดเด่นหนึ่งที่ไม่พูดถึงคงไม่ได้คือแมวพันธุ์นี้มีตาสีฟ้าและเหลืองอำพันเป็นเอกลักษณ์ แต่ที่โดดเด่นและเป็นที่ชื่นชอบของทั้งชาวไทยและต่างประเทศที่สุดคือแมวพันธุ์นี้มีโอกาสที่จะมีภาวะตาสองสี (Odd Eyes) ขึ้นได้ โดยจะมีตาข้างหนึ่งสีฟ้า ส่วนอีกข้างเป็นสีเหลืองอำพัน ซึ่งเกิดการนำพ่อแม่แมวขาวมณีที่มีตาสีฟ้าและสีเหลืองมาผสมกัน ลูกที่ได้บางตัวก็จะมีภาวะตาสองสีขึ้นมาได้
อีกเรื่องที่เป็นความลับของแมวขาวมณีคือยีนส์ด้อยที่แฝงมากับยีนส์ที่ทำให้ขนมีสีขาวและตาสีฟ้านั้น จะทำให้แมวพันธุ์นี้มีโอกาสที่จะหูหนวกทั้งหนึ่งข้างหรือสองข้างได้ รวมไปถึงแมวขาวมณีที่มีตาสองสี หูข้างเดียวกับตาสีฟ้านั้นก็อาจจะมีปัญหาไม่ค่อยได้ยินเสียงหรือหูหนวกได้เช่นกัน
น่าสนใจว่าเรายังไม่มีการจัดระเบียบหรือบันทึกเรื่องราวเกี่ยวกับแมวไทยกันอย่างจริงจัง โดยเฉพาะข้อมูลอ้างอิงส่วนใหญ่ยังเป็นหนังสือที่สืบทอดองค์ความรู้จากสมัยอยุธยา ดังนั้นจึงน่าเสียดายมากหากในยุคสมัยใหม่เช่นนี้ เราอาจมีเครื่องมือและเทคโนโลยีสูงพอที่จะแก้ไขความผิดปกติทางพันธุกรรมนี้ผ่านกระบวนปรับปรุงพันธุ์ เพื่อให้แมวขาวมณีเป็นอีกหนึ่งเพชรเม็ดงามแห่งวงการแมวไทย
ที่อาจส่องประกายไปถึงระดับโลก
