ตามปกติแล้วในสิ่งมีชีวิต ไม่ว่าจะเป็นน้องหมา น้องแมว กระต่าย หมู วัว สัตว์เลื้อยคลาน หรือแม้กระทั่งคน สามารถที่จะติดพยาธิทางเดินอาหารเข้ามาสู่ร่างกายได้ โดยถ้าหากพยาธิจำเพาะอยู่แค่สัตว์ชนิดใดชนิดหนึ่ง อาจจะทำให้การรักษาและการจัดการดูแลทำได้ไม่ยากนัก แต่ความน่ากลัวของพยาธิทางเดินอาหารไม่ได้มีเพียงแค่ก่อปัญหากับสัตว์ชนิดใดชนิดหนึ่ง แต่ยังสามารถติดข้ามสปีชีส์สู่สัตว์ชนิดอื่น ๆได้อีกด้วย ยิ่งไปกว่านั้นที่สำคัญที่สุด พยาธิทางเดินอาหารหลาย ๆ ชนิด สามารถติดต่อจากสัตว์สู่คน (Zoonosis) และก่อปัญหาให้กับสุขภาพของคนได้ด้วย ดังนั้น จึงถือว่าเป็นปัญหาด้านการสาธารณสุขระดับชาติเลยทีเดียว
พยาธิในทางเดินอาหารสามารถติดต่อสู่คนได้อย่างไร
1. ไข่พยาธิไส้เดือน: ไข่พยาธิไส้เดือนมีการปนออกมากับอุจจาระของสัตว์ หลังจากนั้นอาจมีการปนเปื้อนมากับดิน น้ำ หรือจากการสัมผัสโดยตรง และติดต่อเข้ามาสู่คน โดยการกินหรือเข้าสู่ปาก และทางเดินอาหาร จนพยาธิเจริญเติบโตต่อไป ไม่เพียงแค่นั้นพยาธิไส้เดือนยังสามารถไช และสร้างความเสียหายแก่อวัยวะต่าง ๆ ของคนได้(Visceral larva migrans) ตัวอ่อนสามารถสร้างความเสียหายแก่เส้นประสาท หรือเข้าไปสู่นัยน์ตาสร้างความเสียหายแก่เส้นประสาทจนสามารถทำให้ตาบอดได้
2. ไข่พยาธิปากขอ: ไข่ของพยาธิปากขอที่ออกมากับอุจจาระของสุนัข และแมวจะปนเปื้อนอยู่ตามสิ่งแวดล้อม เมื่อไข่ฟักออกมาเป็นตัวอ่อนแล้ว นอกจากจะสามารถติดได้โดยการกินกลับเข้าไป ตัวอ่อนเหล่านี้ยังสามารถที่จะไชผ่านผิวหนังเข้าสู่ตัวคนโดยจะทำให้ผิวหนังอักเสบ และเกิดอาการคัน ในระหว่างวงจรชีวิตสามารถทำให้เกิดปอดอักเสบ คออักเสบ และแสดงอาการไอ โดยตัวเต็มวัยที่อยู่ในลำไส้จะทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน ถ่ายเหลวปนมูกเลือด เลือดจางอย่างเรื้อรัง และรุนแรงได้
3. ตัวอ่อนของพยาธิตัวตืด: ตัวอ่อนของพยาธิตัวตืด จะเคลื่อนที่ออกจากทางเดินอาหารแล้วไปสร้างถุงน้ำ(cyst) ไว้ตามอวัยวะต่าง ๆ ของหมูและวัว โดยหากเรารับประทานเนื้อหมูหรือเนื้อวัวที่ไม่ได้ผ่านการปรุงสุก ก็จะได้รับพยาธิเข้าไป และยังสามารถติดได้จากการกินไข่หรือตัวอ่อนของพยาธิที่ปนออกมากับอุจจาระ ผู้ที่ติดพยาธิชนิดนี้อาจมีอาการซึม เบื่ออาหาร น้ำหนักลด ปวดท้องเรื้อรัง คลื่นไส้อาเจียน และท้องอืดได้ นอกจากนี้อาจพบว่าปล้องของพยาธิตัวตืดออกมาจากก้น และติดอยู่บริแวณขน และส่วนท้ายของลำตัวได้ หากเราไม่ระวัง และมีการสัมผัส อาจมีการปนเปื้อนเข้าสู่ปากโดยที่เราไม่รู้ตัว
ที่กล่าวมาเป็นพยาธิตัวเด่น ๆ ที่สามารถติดต่อจากสัตว์สู่คนได้ แต่โดยส่วนใหญ่แล้วหากมีการป้องกัน ดูแลสุขลักษณะ และอนามัยส่วนบุคคล รับประทานอาหารปรุงสุก ไม่เดินเท้าเปล่า ล้างมือหลังจากการสัมผัสสัตว์ และล้างมือก่อนรับประทานอาหารทุกครั้ง กำจัดสิ่งขับถ่ายของสัตว์ออกจากบริเวณบ้าน ก็จะสามารถช่วยลดโอกาสในการติดพยาธิทางเดินอาหารได้ แต่สิ่งที่สำคัญไม่เพียงแค่การดูแลที่ตัวเรา หากเราลืมดูแลสัตว์เลี้ยงของเรา ไม่มีการให้ยาถ่ายพยาธิทางเดินอาหารอย่างสม่ำเสมอ การป้องกันเหล่านั้นก็อาจจะไม่สมบูรณ์ เนื่องจากพยาธิทางเดินอาหารก็ยังจะอยู่กับเจ้าสัตว์เลี้ยงแสนซนของเรา และวนเวียนอยู่รอบ ๆ ตัวเรานี่เอง
