ถ้าพูดถึงเรื่องความฉลาดของสุนัขแล้ว เรื่องของการฝึกก็เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่มาคู่กันอยู่เสมอ
แม้สุนัขบางสายพันธุ์อาจจะมีความฉลาดไม่แพ้ใคร แต่ทว่ากลับมีนิสัยประจำสายพันธุ์ที่ถูกกระตุ้นจากสิ่งเร้ารอบตัวได้ง่าย หรือไม่สามารถจดจ่อกับคำสั่งได้นาน ก็อาจจะทำให้พวกเขาเป็นสุนัขที่ฝึกได้ยากเช่นกัน ซึ่งมีข้อมูลจากศูนย์ฝึกสุนัขทหารของประเทศไทยเคยกล่าวไว้เช่นกันว่า สุนัขไทยนั้นฉลาดมาก เพียงแต่พวกเขาไม่ค่อยมีสมาธิ จึงทำให้ฝึกใช้งานด้านต่างๆ ได้ไม่ดีเท่าที่ควร
สาเหตุที่ทำให้สุนัขเสียสมาธินั้นเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย ทั้งตัวนิสัยของสุนัขเองที่มีความตื่นตัวสูง หรือเพราะลักษณะทางกายภาพ เช่น สุนัขพันธุ์ Blood Hound ยึดถือประสาทการดมกลิ่นเป็นหลัก ทำให้พวกเขามีแนวโน้มที่พวกเขาจะให้ความสนใจกับกลิ่นมากกว่าคำสั่งที่ได้รับ
สุนัขที่ได้ชื่อว่าฝึกเรียนรู้ทริกต่างๆ ได้มากที่สุดในขณะนี้ ตามบันทึกของกินเนสต์ บุ๊ก คือ สุนัขสายพันธุ์ Toy Poodle ชื่อว่า Chanda-Leah ที่สามารถแสดงทริกได้ถึง 469 ทริก ไม่ว่าจะเป็น เล่นเปียโน หรือแม้แต่เล่นสเกตต์บอร์ด ก็ตาม ซึ่งถ้าดูตามอันดับของความฉลาดของ Stanley Coren แล้วก็ไม่น่าแปลกใจเพราะสุนัขสายพันธุ์ Poodle อยู่ที่อันดับ 2 เลยทีเดียว
ส่วนสุนัขที่ได้ขึ้นชื่อว่าฝึกง่ายที่สุดคงหนีไม่พ้นสุนัขสายพันธุ์ German Shepherd นอกจากความฉลาดที่อยู่ในอันดับ 3 แล้ว ความสามารถเฉพาะตัวของสุนัขพันธุ์นี้คือปฏิบัติตามคำสั่งอย่างเคร่งครัด มีสมาธิสูง และทุ่มเททำงานอย่างเต็มที่ ดังนั้นจึงเป็นเรื่องปกติที่เราจะได้เห็นเหล่า German Shepherd ทำหน้าที่สำคัญ เช่น ดมกลิ่นหาวัตถุระเบิด หรือยาเสพติด หรือเป็นสุนัขทหารและสุนัขตำรวจ ในหน่วยงานต่างๆ อยู่เสมอ
ส่วนใครที่ชื่นชอบเลี้ยงสุนัขตัวเล็กก็ไม่ต้องน้อยอกน้อยใจไป เพราะสุนัขตัวจิ๋วที่ฝีกได้ง่ายก็มีเช่นกัน จากข้อมูลทาง American Kennel Club (AKC) สุนัขพันธุ์เล็กที่ฝึกได้ง่าย คือ สุนัขพันธุ์ Papillon และ Miniature Schnauzer ส่วน Welsh Corgi ขวัญใจใครหลายคนนั้นก็จัดว่าเป็นสุนัขที่มีความสามารถด้านการฝึกง่ายด้วยเช่นกัน
