แสงกระพริบดวงน้อยยามค่ำคืนกำลังหายไป
หิ่งห้อย แมลงตัวเล็กที่สามารถแปล่งแสงสีเหลืองวับวาวตอนกลางคืนกำลังมีจำนวนลดน้อยลงในธรรมชาติเป็นอย่างมาก หากยังพอจำกันได้ ในประเทศไทยสมัยก่อนเมื่อประมาณ 20 ปีที่แล้ว เราสามารถพบหิ่งห้อยที่ริมน้ำได้ไม่ยาก แม้เป็นเขตเมืองก็ตาม แต่ในตอนนี้การพบหิ่งห้อยในเขตเมืองเป็นเรื่องที่พบได้ยากมาก และไม่ใช่แค่ที่ประเทศไทยอย่างเดียว หากแต่เหตุการณ์นี้กำลังเกิดขึ้นทั่วโลก
แม้กระทั่งแหล่งท่องเที่ยวชื่อดังของไทยอย่างอัมพวา ที่มีชื่อเสียงโด่งดังจากชมหิ่งห้อยที่ต้นลำพูในธรรมชาติ ตอนนี้ก็กำลังลดจำนวนลงเรื่อยๆ ทั้งจากเรือหางยาวที่พานักท่องเที่ยวชมหิ่งห้อยที่เพิ่มจำนวนขึ้นมากเป็น 170 ลำทำให้เกิดคลื่นกัดเซาะตลิ่งจนต้นลำพูตาย จำนวนนักท่องเที่ยวที่เพิ่มขึ้นมาก ควันพิษและเสียงเครื่องยนต์จากเรือ ก็ทำให้สิ่งแวดล้อมเริ่มเสื่อมโทรมลง ซึ่งส่งผลกระทบต่อจำนวนหิ่งห้อยด้วยกันทั้งสิ้น
ที่น่าสนใจมากๆ คือ การวิจัยจากคุณอัญชนา ท่านเจริญ อาจารย์ภาควิชากีฏวิทยา คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ที่ได้นำหิ่งห้อยที่เพาะพันธุ์ขึ้นในห้องทดลองมาให้จับคู่ผสมพันธุ์กันในความสว่างระดับต่างๆ พบว่ายิ่งมีแสงสว่างเพิ่มขึ้นตอนกลางคืนจะทำให้หิ่งห้อยจับคู่กันน้อยลงและใช้เวลาจับคู่นานมากขึ้น จากปกติ 30 นาที เป็น 5-7 ชั่วโมง ดังนั้นค่ำคืนที่ส่องสว่างในเขตเมืองจึงเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้หิ่งห้อยลดจำนวนลงเรื่อยๆ รวมไปถึงสถานที่ท่องเที่ยวอย่างอัมพวา หากไม่มีการดูแลจัดการให้ดี นักวิชาการหลายคนเชื่อว่าตำนานหิ่งห้อยตลาดน้ำแห่งนี้อาจจะหายไปในอีกแค่ 5-10 ปีต่อจากนี้
ปัญหาหิ่งห้อยไม่ได้มีแค่ในประเทศไทย เพราะที่จีนเองก็มีการจับหิ่งห้อยเพื่อนำมาขายอีกด้วย เว็บไซต์ Taobao.com เว็บไซต์ขายของออนไลน์ชื่อดังของจีนได้ออกมาประกาศแบนการซื้อขายหิ่งห้อยในเว็บทั้งหมดโดยที่ไม่สนใจที่มาของหิ่งห้อยว่าจับมาหรือเพาะพันธุ์ขึ้นเองเพื่อเป็นการปกป้องแมลงหายากชนิดนี้ ที่จีนมีการซื้อขายหิ่งห้อยเพื่อใช้ไปประดับในงานรื่นเริงและงานเทศกาลต่างๆ เพื่อแสดงถึงความสุขและความฝัน ซึ่งส่งผลทำให้ชาวบ้านตระเวนไปไล่จับหิ่งห้อยมาขายจนหลายคนห่วงว่าถ้าเป็นแบบนี้ไปเรื่อยๆ หิ่งห้อยจะสูญพันธุ์ในอีกไม่ช้า
การที่หิ่งห้อยลดจำนวนลงกำลังเป็นสิ่งที่พบได้ทั่วโลก นักวิทยาศาสตร์ประเมินว่าหิ่งห้อยกว่า 2000 ชนิด กำลังเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ ซึ่งปัญหาหลักมาจากสภาพแวดล้อมที่เสื่อมโทรมลงและการใช้ยาฆ่าแมลง
ในอนาคตที่ดูจะมืดมิดสำหรับหิ่งห้อยตัวน้อย ถึงเวลาที่เราต้องเป็นแสงความหวังให้กับพวกเขาบ้างแล้ว
